Geboren in 1955, art director-partner bij Locomotive. Foto: Kees Rijken.
" Ik ben eigenlijk heel trots op de fotografie die in Nederland wordt gemaakt. Door een aantal fotografen wordt heel eigen, oorspronkelijk werk gemaakt van een heel hoog niveau. Voor een goede campagne hoeven we absoluut niet meer naar Engeland. Ik zie hier zowel in de redactionele als de reclamefotografie de meest waanzinnige dingen."
Over fotografen: " Ze hebben bijna allemaal een introverte persoonlijkheid, onopvallende mensen, wel sociaal, die overal gemakkelijk manoeuvreren en hun babbeltje doen."
"De meeste fotografen hebben moeite om zichzelf te verkopen. Het zijn niet de meest zakelijke mensen. Er zijn er een paar die dat wel zijn en die hebben het dan ook heel goed gedaan financieel".
Maar het is nu niet eenvoudig om te beoordelen of iemand heel zakelijk is. Het zijn moeilijke tijden en iedereen doet water bij de wijn om een klus te krijgen zodat de rekeningen weer even betaald kunnen worden. De tijd van excessen, van exorbitante dagprijzen is over. Alleen fotografen met een heel eigen stijl en gezicht, met een goede pr, die hun weg hebben gevonden in de kunstwereld kunnen nog prijzen vragen waarvan de rest alleen maar kan dromen. Maar dat staat dan ook boven werk."
"Persoonlijkheid is behoorlijk belangrijk bij de selectie van een fotograaf. Is het een prettig persoon om mee te werken? Je hebt ook art directors die dat niets kan schelen: je hebt de opdracht en dit staat er voor. Maak die zes foto's en ik zie het wel.
Maar ik sta er vaak dichter bij. Als iemand echt heel mooi werk maakt, dan ben ik ook wel bereid om best veel te accepteren.
Uit het werk met fotografen zijn veel vriendschappen ontstaan en dat zit hem ook wel weer in het karakter van de meeste fotografen. Het zijn vaak aimabele mensen, meegaand. Erg leuk."
Kees spreekt veel fotografen: "Ze mogen altijd langskomen met hun map, voor een advies of om nieuw werk te laten zien. Vaak hebben ze mooi werk in hun map en zie je duidelijk waarvoor je ze kan inhuren.
Als je naar de markt in Nederland kijkt dan moet je wel een soort van generalist zijn om een boterham te kunnen verdienen, want voor echte specialismen is de markt gewoon te klein. De meeste fotografen kunnen een heleboel. Vaak zit dat ook allemaal in hun map en als ze je dan vragen wat er uit moet, dan vraag ik altijd: wat vind je het aller leukste om te doen? Want daar zijn ze meestal ook het best in, omdat ze daar energie uit halen. Werk moet energie genereren en dat gebeurt alleen als je leuke dingen doet. Dus dat werk moeten ze dan ook in hun map stoppen."
"Er is absoluut minder werk nu. En er is een behoefte ontstaan aan minder kwalitatief werk, goedkoper, vluchtiger werk. Dat heeft te maken met het verschuiven van budgetten, van print naar online.
En online is een lastig verhaal. Moet het daar allemaal kwalitatief wel zo hoog als het morgen al weer anders is? De bedragen voor online zijn veel lager. En dan is er ook nog film. Film heeft online een veel grotere plek ingenomen dan vijf of tien jaar geleden. Die ene single foto is het aan het verliezen van het bewegende beeld, dat ook nog geluid erbij heeft. En er kan al met zo'n hoge resolutie digitaal gefilmd worden, dat je er een still uit kunt selecteren. Online is daar kwalitatief niets mis mee."
De verwachtingen van veel jonge, startende fotografen lijken vaak bescheiden: "Wat je op dit moment veel ziet is dat een fotograaf, naast de fotografie nog bezig is met drie cursussen, meubeltjes maakt en 's avonds ook nog bijles geeft. Ze zijn heel multitaskend bezig en wedden niet meer op dat ene paard. Ze doen er dingen bij die weinig of niets met fotografie te maken hebben, maar wel vaak in de visueel, creatieve hoek zitten. De verwachtingen zijn minder hoog dan vroeger, in de tijd dat Paul Ruigrok assistent was bij Hans Kroeskamp. Toen kon je het uittekenen hoe het zou gaan en waar hij terecht zou komen. En de dagprijzen zouden stijgen met z'n leeftijd. Dat is niet meer."
"Techniek is geen issue meer. Je moet er nog wel wat van weten, maar je kunt zo naar een lab gaan waar een paar gezellige beeldbewerkers je foto vervolmaken, als jou dat in de camera niet is gelukt. Techniek hoeft geen belemmering meer te zijn.
Het gaat om het oog, iets zien wat een ander niet ziet en daar dan zo de nadruk op weten te leggen dat anderen gaan zien wat de fotograaf bedoelde. Ja, dat is geniaal en ik denk dat er nog ongelofelijk veel ruimte is voor mensen die dat kunnen.
Ik hoorde onlangs van een fotograaf, die zei dat je je eerst moet vervelen op een plek, dat je dan pas anders gaat kijken en andere dingen gaat zien. En er zijn talenten die continue op een verveelde manier lopen te kijken en daardoor dingen zien die wij niet zien."
Wat is voor Kees het allerbelangrijkste bij een fotograaf?
"Betrouwbaarheid is heel erg belangrijk, want ik ben altijd weer in dienst van een klant bezig. Als een fotograaf zijn afspraken niet nakomt, staat mijn relatie met mijn klant onder druk. Daarnaast moet hij weten waar hij mee bezig is, vakbekwaam dus en hij moet mensen kunnen enthousiasmeren, overtuigen, motiveren".
Talent moet een fotograaf absoluut hebben, in de breedte, want hij moet goed kunnen zien en hij moet goed kunnen organiseren. Kwaliteit heeft voor mij alles te maken met betrouwbaarheid: een betrouwbare fotograaf komt altijd met kwaliteit. Hij moet een sterk inlevingsvermogen hebben. Iets willen maken waar ik en de klant heel tevreden mee zijn.
Ik heb eigenlijk het liefst dat een fotograaf verantwoordelijk is voor de hele productie. Voor de locaties, de modellen, de visagie, alles. Dan kunnen er geen misverstanden over ontstaan en heeft hij de kans, als ie het slim aanpakt, er iets aan te verdienen. Dan worden het dus eigenlijk ondernemers. En ik heb daar goede ervaringen mee."
Amsterdam, september 2010